Verslag: Gemeenteraad Zwolle in debat over vuurwerkvrij Oud en Nieuw en ‘leren van stimuleren’

Zwolle – De gemeenteraad van Zwolle was maandagavond 20 november bijeen om te spreken over een vuurwerkvrije Oud en Nieuw en een eventuele nieuwe traditie in de plaats daarvan. Ook debatteerde zij over een rapport van de Rekenkamer commissie over de rol van leven lang leren en om- en bijscholing.

Er waren twee insprekers voor het onderwerp vuurwerkvrije stad, beide uit de vuurwerkbranche. Frans Köhler spreekt in namens een stichting van vuurwerkhandelaars op landelijk en lokaal niveau. Hij ziet dat de meeste vuurwerkslachtoffers vallen door de combinatie van vuurwerk en alcohol, en dat is dus een vrij klein percentage, zegt hij. Het verbieden van consumentenvuurwerk zorgt er volgens hem voor dat de verkoop en gebruik van illegaal vuurwerk sterk gaat stijgen. Een lokaal verbod wordt voor zowel de voorstanders als de tegenstanders een probleem, zegt hij. De tegenstanders voelen zich beperkt in hun kunnen en de voorstanders zien dat het niet handhaafbaar is. Een derde groep is de raddraaiers, die steken toch wel af.

Verkoop

Bas Potjes sprak in namens zijn bedrijf op de Marslanden dat in december drie dagen consumentenvuurwerk verkoopt. Hij is voor een groot deel afhankelijk van deze inkomsten en heeft in het verleden veel geïnvesteerd om de ruimte vuurwerkveilig te maken. Hij heeft per jaar zo’n 2000 kopende klanten. Ook Potjes spreekt over het effect dat er bij een verbod meer illegaal vuurwerk komt en dat het dan over de (stads)grenzen gehaald gaat worden. Zo lang er geen landelijk verbod ligt gaat hij zeker niet stoppen, en wel vuurwerk mogen verkopen, maar niet mogen afsteken brengt hem in een ethisch lastige positie.

Swollwacht was de eerste partij die zich meldde voor haar bijdrage. Zij vind een vuurwerkverbod een zeer onzalig idee omdat het gaat om maar acht uurtjes per jaar dat er nu mag worden afgestoken. Dat is niet veel, meent de partij. Wel is zij geschokt over het gebruik van zeer zwaar vuurwerk, en noemt dat (terecht, red.) ‘bommen’. Zwollenaren hebben het recht volgens deze partij met veel lawaai het nieuwe jaar in te luiden. Het niet voldoende lukken van handhaving, zal het vertrouwen in de overheid nog verder ondermijnen, denkt zij. Ook stelt zij vragen bij het participatieproces tot nu toe bij dit onderwerp.

Slecht voor velen

De PvdD ziet dat vuurwerk niet alleen slecht is voor de portemonnee, maar ook voor de dieren, de lucht, het land en het water. Deze entiteiten kunnen geen mening geven, maar hebben het wel nodig om beschermd te worden. Nog afgezien van de vele slachtoffers op de spoedeisende hulp. Volgens deze partij is de nota niet geheel afgehandeld volgens de wens van de motie over het vuurwerkverbod die vorig jaar is aangenomen. De partij ziet graag in het eerste kwartaal van komend jaar dat het nieuwe beleid wordt opgesteld en in het tweede kwartaal uitgevoerd.

De VVD is mordicus tegen een vuurwerkverbod en noemt het zeer stellig een ‘papieren tijger’. Zij wil graag een mooie Oud en Nieuw traditie voor de stad en daarom is het belangrijk dat ‘vuurwerkhufters’ van de straat worden gehaald. De partij wil scherper inzetten op handhaving en noemt als voorbeelden preventief fouilleren en zwaarder vuurwerk beter aanpakken.

Nieuwe traditie

Het CDA vindt het rapport iets waar ze mee verder kan. Ze geeft een goede nieuwe richting om naar een nieuwe traditie te gaan voor de stad. Die nieuwe traditie moet dan wel overtuigend worden ingevoerd en het verbod moet pas komen wanneer de nieuwe traditie er is. Ook deze partij noemt dat ze de stappen naar een vuurwerkvrije stap snel wil zetten en dat het een aanzuigende werking heeft. Een verbod is een voorbeeld dat de stad kan stellen voor een gezondere en veiliger jaarwisseling. Het plan is geheel in lijn met het coalitieakkoord, zegt de partij.

De PvdA ziet dat veel mensen bang zijn voor letsel door vuurwerk. Zo’n 1200 mensen komen jaarlijks met Oud en Nieuw op de spoedeisende hulp teecht, zegt zij, dat zijn zo’n 157 per uur. Voor elke andere oorzaak accepteren we dat niet, zegt de partij. Het is voor haar genoeg reden om te stoppen met vuurwerk. Zij maant ook het college om vooral spoed te maken.

De ChristenUnie zegt dat we van de jaarwisseling een feest verwachten voor de buurt, de familie of de straat. Bijvoorbeeld een oliebollenfeest. Dat moet de saamhorigheid in de stad versterken. Ze stelt wel vragen bij de uitwerking van de verschillende te kiezen scenario’s in het rapport. Daardoor is ook kostbare tijd verloren. De aanpak van het vuurwerkverbod kan volgens haar worden vergeleken met de aanpak van het rookverbod, en is daarmee kansrijk. Inzet op preventie is ook belangrijk voor deze partij.

Democratisch

Volt ziet dat er een meerderheid is in de gemeenteraad voor het instellen van een vuurwerkverbod. Dat maakt dat het proces democratisch is. Raadsleden vertegenwoordigen immers ‘het volk’, de inwoners. Tegenover de samenleving, het milieu en de toekomst is het van belang de vuurwerktraditie te stoppen, zegt de partij. Zij is voor een europees verbod, zodat consumenten het vuurwerk niet in andere landen gaan halen. Er moet goed geïnvesteerd worden in alternatieven, zoals straatfeesten. De schade nu van een Oud en Nieuw viering is zo’n 15 miljoen per jaar en zou daarvoor kunnen worden gebruikt.

D66 komt met complimenten voor het rapport. Zij licht de impact van vuurwerk  op de natuur er specifiek uit. Stoffen uit vuurwerk komen terecht in bodem en water en zorgen voor ernstige gezondheidsrisico’s voor mens en dier en schade aan de natuur. Er moet verder gekeken dan alleen ‘Het is zo gezellig’, vindt de partij. Voor een budget voor alternatieve vieringen wil zij ongeveer één euro per inwoner uitgeven.

Overlast

De SP tot slot memoreert dat een debat over een vuurwerkvrije stad inmiddels zelf ook al een aardige traditie aan het worden is. Tegen verwachting stemt deze partij ook voor een vuurwerkverbod, omdat ze ziet dat er veel overlast van is. Maar die overlast is er al vaak het hele jaar door sommige groepen. Sterkere handhaving vindt zij prima, maar niet op de manier van de VVD. Ze vindt het een goed idee om met een lokaal verbod een signaal af te geven richting Den Haag, zodat zij voortgang gaanmaken met een landelijk verbod.

Reactie burgemeester Peter Snijders

De burgemeester is de portefeuillehouder op veiligheid, waarbinnen dit debat valt. Hij is blij dat er meningen zijn gewisseld over het onderwerp, maar houdt sterk vast aan het instellen van een verbod en is ook groot voorstander van een landelijk verbod. De motieven mogen bekend zijn.

Volgens hem is de samenleving toe aan een vuurwerkverbod, en zijn er ook meer mensen voor dan tegen. Het scenario dat volgens hem de voorkeur heeft van de gemeenteraad is het scenario waarbij er een lokaal afsteekverbod komt, aandacht voor inwonerinitiatieven en een centrale show van bijvoorbeeld drones, licht of laser. Het budget hiervoor kan komen uit de bedragen die er nu al zijn voor de Oud en Nieuw viering.

Handhaven gebeurt al, zetg Snijders, en de burgemeester belooft de gemeenteraad een overzicht te sturen van het aantal incidenten dat is bestreden. Dat moet ook meer meldingsbereidheid opleveren bij inwoners.

Onderzoek over ‘Leren van stimuleren’

De economie van Zwolle – en daarmee het type werkgelegenheid – verandert snel. Om in te spelen op deze veranderingen startte de Regio Zwolle in 2019 de ‘Human Capital Agenda’ (HCA). Doel van deze agenda is om in het kader van de regionale arbeidsmarkt de beschikbaarheid, wendbaarheid en inclusiviteit te vergroten.

Stimuleringsregelingen voor scholing van zowel inwoners als werknemers spelen een centrale rol in deze HCA. Voordat de huidige HCA-periode (2019-2023) afloopt, wilde de Rekenkamercommissie Zwolle onderzoeken of de beide scholingsregelingen realiseren wat zij beogen: wie maken er gebruik van, gaan mensen leren door het stimuleren ervan en vooral, hoe dragen de regelingen bij aan de beoogde doelen van de HCA?

Met de conclusies en aanbevelingen uit dit onderzoek hoopt de Rekenkamer een bijdrage te leveren aan de vormgeving van de nieuwe scholingsregelingen.

De partijen in de gemeenteraad hadden grote vragen bij de scope van de opleidingen. Was er te veel aandacht voor HBO’ers en MBO ‘ers en te weinig voor VMBO’ ers? En was er te veel generiek ingezet in plaats van bij sectoren waar de personeelskrapte hoger is? Krijgen personen maatwerk? Krijgt de een meer opleiding dan de ander en is het nodig om van baan te veranderen na een cursus of opleiding of kun je ook groeien binnen je eigen baan? Alle fracties vinden werkgeluk heel belangrijk, dus een baan vinden of hebben die bij iemand past, maar ook arbeidsmarktkrapte vindt zij belangrijk. De samenleving moet immers niet stil blijven staan, en waar veel mensen nodig zijn, moeten ook veel handden (en voeten) gevonden worden.

Reactie wethouder Paul Guldemond

Wethouder Guldemond vermeldt dat deze HCA een regionaal project is en dat het dus moeilijk is voor hem iets over Zwolle alleen te zeggen. De partijen blijven daar wel op aandringen. De HCA agenda gaat over het scholingsfonds, maar ook over andere zaken. Bijvoorbeeld de sectortafels. Van belang binnen deze club is samenwerking om de arbeidsmarkt beter te bedienen.

De regio Zwolle heeft een bovengemiddeld aantal mensen die praktisch geschoold zijn, een lage arbeidsproductiviteit en een boven gemiddelde arbeidsmarktkrapte. Dat maakt het nodig om bijvoorbeeld jongeren na hun studie in de stad te houden. De krapte is in alle sectoren, dus het is lastig om daarmee te gaan schuiven. Er komt wel een tijd aan om scherpe keuzes te maken voor bepaalde sectoren. Willen we bijvoorbeeld meer zonnepanelen, medicijnen of biertjes?

Het onderwerp inclusiviteit is volgens de wethouder terecht genoemd door de partijen. Hij zegt: hoe meer talenten worden bereikt hoe beter. De doelen in de rapporten worden nog meer geconcretiseerd. Er is al wel voldoende onderzoek gedaan, daar hoeft niets bij.