Zwolse gemeenteraad praat over circulariteit van economie en bouwen

Zwolle – Maandagavond 14 februari was de gemeenteraad van Zwolle bijeen voor een debat over de circulaire economie en circulair bouwen. De gemeente wil een programmaplan Circulaire Economie vaststellen, waarin het gebruik van grondstoffen in de stad circulair wordt, dus hergebruikt. Dat is nodig omdat onze consumptiestijl het voortbestaan van de aarde bedreigd.

Volgens de PvdA is de circulaire economie gekoppeld aan de duurzaamheidsopgave en moet Zwolle niet opnieuw het wiel gaan uitvinden. Dat ze de doelen van het rijk overneemt is verstandig. Het ondernemen moet geheel maatschappelijk verantwoord worden.

GroenLinks is blij met het programmaplan, de planeet is gebaat bij minder lineair en meer circulair gebruik van materialen. Ze wil deze transitie nog versnellen. Samenwerking in de regio is belangrijk. De doelstellingen kunnen concreter, bijvoorbeeld de voedselambitie, 30 km zones in de stad, het hergebruik van koffiedrab.

Het CDA ziet vooral een belemmering waar de resultaten niet goed meetbaar zijn. Waar is de ambitie van 10% circulair in 2026 op gebaseerd? Toch ziet zij liever dat de transitie sneller gaat. Zij wil samen bouwen aan Zwolle, met kennisdeling, en indien mogelijk een prijsvraag voor circulair werken.

D66 heeft een dubbel gevoel bij dit plan. De plannen bestaan al sinds 2016, dus er is niets nieuws onder de zon. Gaat verleiden en stimuleren voldoende zijn om het nu wél van de grond te krijgen? Ze wil concrete actie vanuit de gemeente als aanjager. Als voorbeeld neemt ze het circulair maken van onderwijsgebouwen, die van de gemeente zijn.

De VVD maakt de homerische vergelijking met een wielerwedstrijd. De koplopers zijn al bezig met circulariteit, nu moet ook het peloton de finish halen. Ze wil weten van de wethouder hoe deze dit denkt aan te pakken. De eindstreep is nog lang niet in zicht, dat duurt nog lang en is essentieel voor de grondstoffen.

De SP wil vooral sturen op het niet extern inhuren van expertise, en kennis inbedden in de eigen organisatie. Dat wil zij om financiële redenen.

De ChristenUnie ziet al veel gebeuren, bijvoorbeeld Auping met een circulair matras. We bevinden ons echter nog in een experimenteerfase. Stappen maken gaat over de grenzen van Zwolle heen. De gemeente zou de rol van aanjager moeten nemen. Wanneer een bedrijf nu geen visie vormt, telt deze over tien jaar niet meer mee, denkt de woordvoerder van de CU.

Swollwacht denkt dat de gemeente Zwolle er goed aan doet om bestaande netwerken aan te roepen en
circulair beleid te weven in bestaande projecten en processen. Doet men dit niet, dan komt het wat hen betreft niet van de grond. Goed dat het op meerdere fronten wordt opgepakt. De vraag is wel of sommige bedrijven achterop zullen raken, omdat het te moeilijk is.

Reactie wethouder

Wethouder René de Heer zegt dat het programma circulaire economie over alles gaat. Textiel, bedrijfsafval, wetten, onderwijs, starters, aanbieders, noem maar op. Het budget van 220.000 euro dat beschikbaar is voor de transitie lijkt weinig. De doelstellingen zijn in 2050 volledig circulair en in 2030 50%. Het is een ingewikkelde ambitie, want op dit moment is nog niet alles juridisch mogelijk. Zo scheiden bijvoorbeeld scholen in een educatief proces hun afval, omdat dat nog niet in de wet is geregeld.

Een materialenpaspoort voor bedrijven zou een goede stap zijn. De gemeente is bezig om met beperkte capaciteit een grote slag te slaan. Daarbij benoemt de wethouder een aantal Zwolse bedrijven die hier al mee bezig zijn. Ook bijvoorbeeld stadsboeren, stadslanderijen en Jumbo voor producten uit de regio. Samenwerking in de gehele keten van bedrijven is nodig om tot een goed resultaat te komen.

Bij aanbestedingen moet worden gekeken waar de grootste (maatschappelijke) winst kan worden gehaald. De meetbaarheid van de activiteiten voor circulariteit moeten samen met de provincie worden vormgegeven. Klein beginnen kan tot groot resultaat leiden.

Circulair bouwen

Een belangrijk onderdeel van de transitie naar circulaire economie heeft betrekking op de bouwsector. In Zwolle wordt al circulair gesloopt, gebouwd en ontwikkeld.  De Zwolse Aanpak Circulair bouwen ziet de impact die de bouwsector heeft op het gebruik van grondstoffen en de uitstoot van CO2. De forse bouwopgave van Zwolle tot 2030 biedt kansen om impactvolle keuzes te maken op het gebied van circulair bouwen.

Hierbij kan de omvang van de opgave juist door de schaalgrootte helpen de innovatie in de bouwsector te versnellen en betaalbaar te houden. De gemeente maakt onderscheid in de verschillende rollen die zij vervult: als opdrachtgever (cirkel van controle), als facilitator (cirkel van invloed) of als regisseur (cirkel van betrokkenheid). Afhankelijk van de rol is de mate van invloed groter of kleiner. De gemeente wil in haar eigen projecten een voorbeeldfunctie vervullen.

Wat vinden de partijen?

De PvdA wil dat ook de stikstofcrisis wordt opgelost, anders kan er niet gebouwd worden. D66 wil versnelling van de plannen, Zij wil bouwmaterialen opslaan en grijswatercircuits als vast onderdeel van nieuwe woningen en bedrijven. Het CDA maakt zich wederom druk over de meetbaarheid en de SP over de externe inhuur van expertise. De VVD zegt: liefde is samen bouwen aan de toekomst. Snel aanpakken is nodig, maar het moet wel voor iedereen betaalbaar blijven. De ChristenUnie ziet een directe relatie met de SDG’s. GroenLinks wil een gelijk speelveld voor iedereen en overal materiaalbanken. Informatie delen is essentieel, zegt zij. Swollwacht wilt klimaat adaptieve, luchtzuiverende, CO2-neutrale, gezonde gebouwen, waar het welzijn van de mens centraal staat.

De wethouder over circulair bouwen

Volgens wethouder René de Heer is de strategie  voor circulair bouwen het resultaat van dialoog en realisme, en dat blijft zo. De handen jeuken om meer te doen, maar het is niet verstandig om dingen neer te zetten waar je niets aan hebt. In overleg met het Concilium zijn er allerlei activiteiten om tot circulair bouwen te komen.

Hergebruik van materialen is belangrijk. Regionaal of landelijk samenwerken is nodig, omdat materialen niet 1 op 1 kunnen worden overgezet. Biobased produceren is hier ook behulpzaam aan. Dit is bijvoorbeeld teelt van de grondstoffen hennep, vlas en lisdodde. Ontwerpen met deze grondstoffen hebben de toekomst.