Kunst & Cultuur Nieuws uit Zwolle Video Nieuws Voorpagina

VIDEO – Herdenking 15 augustus Park Eekhout: Het verhaal van Sally LimDoean en Kamp Laarbrug Ommen

Door: redactie 16/08/2024

2 minuten lezen

Zwolle – In Park Eekhout in Zwolle vond donderdagavond de jaarlijkse herdenking plaats bij het Oost-Azië monument. Deze plechtigheid staat in het teken van de slachtoffers van de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië, de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië en de zaak Nieuw Guinea. Dit jaar werd speciale aandacht besteed aan de ontheemding van KNIL-militairen en hun families, die na de onafhankelijkheid van Indonesië gedwongen naar Nederland werden overgebracht.

Barakken

Onder de aanwezigen was mevrouw Sally LimDoean. Ze groeide op in de barakken van Kamp Laarbrug in Ommen, waar haar moeder samen met haar toenmalige echtgenoot en KNIL-militair terechtkwam. De echtgenoot overleed in het eerste jaar in Nederland waarna de moeder hertrouwde met iemand uit het kamp. Sally werd er geboren.

Kamp Laarbrug Ommen

Het was een wereld van verschil tussen de Molukken en het Nederlandse Kamp Laarbrug voor de gerepatrieerden. “We zaten in houten barakken, waar het ’s winters koud was. Ik herinner me nog de ijspegels die aan de daken hingen,” vertelde ze. Ook het eten ging anders. Hoewel de Molukse meisjes en vrouwen al jong heel goed konden koken moesten er toch Nederlandse aardappelen worden geschild. Maar er was een sterke band binnen de Molukse gemeenschap. “Er waren families onder elkaar, maar ook dorpsgenoten. Dat gaf een band. Zeker in den vreemde”, vertelt mevrouw LimDoean. “Lief en leed werd met elkaar gedeeld. Iedereen was er voor elkaar. Verjaardagen, belijdenissen, trouwen, overlijden”.

Holtenbroek

Na zo’n twaalf jaar in Kamp Laarbrug verhuisde de familie naar de wijk Holtenbroek in Zwolle. “We moesten integreren”. Het werd de Praetroiusstraat en de Frobergerstraat. “Later kwamen de grotere gezinnen. Dat waren gezinnen met ongeveer tien kinderen. Daarvoor waren huizen met vier slaapkamers”, vertelt ze.

Kleine wereld

Of ze gelukkig waren in de nieuwe huizen? “Het was anders. Mijn moeder werd gek van ons kinderen die de trappen op en af renden, iets wat we in het kamp niet hadden,” herinnerde LimDoean zich lachend. “We gingen ook hier gewoon naar school. In het kamp gingen we met een grote bus naar het dichtsbijzijnde dorp. En dan werden we om half vier weer teruggebracht. Dan waren we weer in ons eigen wereldje” Een kleine wereld voor de lagere schoolkinderen, die nadat ze terug kwamen van school speelden in een kleine speeltuin op het middenveld, vertelt LimDoean. “De wereld van oudere broers en zusters, die was iets groter. Die zaten op voetbal”

Je voelt dat je aan de andere kant van de wereld bent, maar emotioneel voel je: dit is waar ik hoor. Hier hoor ik bij Sally LimDoean

In 1983 ging mevrouw LimDoean voor het eerst naar Indonesië, het land waar haar moeder had gewoond. “Het was een heel bijzondere ervaring. Dat kun je niet omschrijven. Je voelt dat je aan de andere kant van de wereld bent, maar emotioneel voel je: dit is waar ik hoor. Hier hoor ik bij. Het is een ervaring die je alleen kunt begrijpen als je in den vreemde bent geweest.” deelde ze.

Heimwee

Over de oorlog en de onafhankelijkheidsstrijd werd thuis nooit gesproken. “Onze ouders komen uit Zuidoost-Molukken. Zij hadden geen ideaal om zelfstandig, los van de Indonesische regering, te komen, zoals dat wel speelde bij de Zuid-Molukse gemeenschap. Wat zij wel hadden, was een diepgewortelde heimwee naar het vaderland, naar hun familie.” En als het gaat om trauma? “Mijn vader en moeder spraken daar niet over. Het verdriet was misschien heimwee—dat is mijn invulling, mijn aanname. Mijn moeder was vaak verdrietig, en ik denk dat ze zichzelf troostte door over de familie en hun leven daar te praten.”