Zwolle – De aanblik wordt steeds triester. Wat ooit een trots ‘Landmark’ van Zwolle was ligt er zeker na vanmorgen troosteloos bij. De beeldbepalende schoorsteenpijpen van de IJsselcentrale – zoals hij door Zwollenaren nog steeds genoemd wordt – waren al een tijd verdwenen. En woensdag werd weer een deel van het gebouw en de koeltorens omvergetrokken.

Langzamerhand verdwijnt zo een stuk Zwolse geschiedenis. Voor veel Zwollenaren waren de schoorstenen van de Centrale Harculo net zo bekend als het profiel van de Peperbus. Kwam je terug van vakantie en spotte je de witte pijpen, wist je dat je bijna thuis was.

Ik heb hier meer dan veertig jaar rondgelopen. Jammer dat het gesloopt moet worden. Maar ik heb er altijd met plezier gewerkt en het was een fijne werkgever. Henny Spanhak, ex-medewerker

Ondanks pogingen uit de stad om het hele gebouw te behouden is besloten het voor het voor grootste gedeelte te slopen. Dit heeft alles te maken met de staat van het gebouw en de installaties die er in stonden.

In februari werd bekend dat BOEi plannen gaat ontwikkelen om voor een deel van de oude centrale een herbestemming te vinden. BOEi, een maatschappelijke onderneming gericht op herbestemming van industrieel, agrarisch en religieus erfgoed, is door eigenaar ENGIE gevraagd te kijken naar het behoud en herbestemming. Ook de Gemeente Zwolle staat positief tegenover het initiatief. Wanneer herbestemming tot bijvoorbeeld kantoren, horeca en een binnenhaven mogelijk blijkt blijven daarmee ook tal van bijzondere kunstwerken uit de wederopbouwperiode behouden.

BOEi heeft ideeën voor behoud van het koelwatergebouw, een gedeelte van de hoofdcentrale en het dienstengebouw. Dat laatste gebouw bevat een breed scala aan kunstwerken die na de oorlog werden vervaardigd rondom het thema energie. Kunstenaars als Titus van Leer, Hans Bayens Jo Pessink, Geni Peter en Huib de Ru kregen de kans om hier vooruitgang, gedrevenheid en optimisme te verbeelden.

Genieten van kunst in het dienstengebouw

Arno Boon, directeur BOEi: “De energiecentrale Harculo is in 1955 gebouwd om de wederopbouwwijken van stroom te voorzien. De in de centrale aanwezige kunstwerken beelden een belangrijke periode uit het verleden van de Nederlandse geschiedenis uit. Na een mogelijke herbestemming kunnen alle Zwollenaren straks genieten van het magnifieke Koelfilterwatergebouw en de wandschilderingen, bronzen beelden en reliëfs van het Dienstengebouw.”

Michael Verheul, woordvoerder ENGIE: “ ENGIE staat positief tegenover de plannen van BOEi en wil haar medewerking verlenen aan het nadere onderzoek naar de haalbaarheid van herbestemming van de bijgebouwen. Dit staat de sloop van de overige delen van de centrale niet in de weg. Die gaat dan ook gewoon door, zoals gepland.”, aldus ENGIE-woordvoerder Michael Verheul.

In februari zijn omwonenden en belangstellenden op de hoogte gesteld van de plannen van BOEi. Deze worden in de loop van 2018 verder uitgewerkt en  afgestemd met de betrokkenen. Gefaseerde ontwikkeling van het gebied zal na de sloop van het hoofdgebouw in 2018 stap voor stap kunnen plaatsvinden.