Nieuws uit ZwollePolitiek & OpinieVoorpagina

Hoe zit het eigenlijk met de opvolging van burgemeester Henk Jan Meijer

De feiten op een rij

Zwolle – Zou er al gesolliciteerd zijn? En door wie dan? Dat is natuurlijk de vraag die deze periode in Zwolle volop speelt. Henk Jan Meijer liet eind vorig jaar weten dat hij in juni 2019 zou stoppen als burgemeester van Zwolle. Daarmee moet de stad  – na 19 jaar! – op zoek naar een nieuwe burgervader. Er wordt volop gespeculeerd over wie zijn opvolger moet worden. Maar hoe zit die procedure eigenlijk in elkaar, kan er al iemand gesolliciteerd hebben? 

Zodra zich een burgemeestersvacature in een Overijsselse gemeente voordoet komt Commissaris van de Koning Andries Heidema in beeld. Onder zijn leiding wordt de procedure opgestart die tot een benoeming moet leiden. Daarvoor werkt de provincie met procedureregels. Normaal duurt de hele sollicitatieprocedure zo’n 6 maanden. De opvolger van Henk Jan Meijer moet uiterlijk op 1 september 2019 klaar staan.

Gemeenteraad aan zet

Op dit moment is de gemeenteraad aan zet. In overleg met vertegenwoordigers uit de stad (en regio) stelt een  vertrouwenscommissie een profiel op waaraan de opvolger van Meijer moet voldoen. Die commissie bestaat naast voorzitter Gerdien Rots van de ChristenUnie uit de andere fractievoorzitters van de Zwolse gemeenteraad. De gemeentesecretaris Ingrid Geveke en locoburgemeester Rene de Heer zijn adviseurs van de vertrouwenscommissie maar mogen niet mee stemmen.

11 maart

Het profiel wordt op 11 maart bekend gemaakt. Daarna hebben de kandidaten ongeveer drie weken de tijd om een sollicitatiebrief te sturen naar de Commissaris van de Koning Andries Heidema. Vrij kort dus, maar het is al sinds eind vorig jaar bekend dat Meijer gaat stoppen. De mogelijke kandidaten hebben dus vast al wel een concept-sollicitatiebrief op hun nachtkastje liggen. Opsturen mag echter pas na 11 maart.

Andries Heidema, Commissaris van de Koning, provincie Overijssel

De vertrouwenscommissie voert vervolgens, met geselecteerde kandidaten, sollicitatiegesprekken en legt de beste sollicitanten voor aan de gehele gemeenteraad. Gezamenlijk kiest de voltallige gemeenteraad de kandidaat die zij als nieuwe burgemeester van Zwolle willen hebben. De Commissaris van de Koning bewaakt het hele proces. Als er geen vreemde dingen gebeuren volgt de minister altijd het advies van de gemeenteraad en wordt de voorgedragen kandidaat ook daadwerkelijk burgemeester.

De grote partijen bepalen toch wel wie hier burgemeester wordt! Er wordt nog vaak gedacht dat de burgemeestersposten verdeeld worden door de (grote) politieke partijen. En dat als zij zich ermee bemoeien, solliciteren geen enkele zin heeft. Niets is echter minder waar. Iedereen kan solliciteren op de post van burgemeester van Zwolle, ongeacht politieke kleur, geloof, geslacht, etc. Zo is het in de procedureregels vastgelegd en zo werkt het ook al weer een behoorlijke periode bij alle benoemingen. Waar komt die gedachte dan vandaan? Openbaar bestuurder – zoals burgemeesters, ministers, wethouders, etc. – is een apart vak. Veel van de mensen die dat vak ambiëren zijn ook politiek geïnteresseerd en/of zelfs lid van een politieke partij. En de grootste partijen hebben nu eenmaal ook de meeste leden. Dat zij oververtegenwoordigd zijn in het openbaar bestuur is dus niet zo vreemd.
Speelt politieke kleur dan helemaal geen rol? Toch wel, maar dat zal in de profielschets worden verwoord. Als je hele gemeente bestaat uit streng gereformeerde inwoners is een burgemeester uit diezelfde hoek vaak logischer. Of andersom, in een ‘vrijgevochten’ stad of streek zal een openbaar bestuurder uit streng christelijke hoek zich niet zo snel thuis voelen. Maar de persoonlijkheid en het omgaan met andere culturen zal in ieder burgemeestersprofiel terugkeren. De burgemeester wordt namelijk geacht om boven de partijen te staan en een verbinder te zijn tussen alle inwoners en geledingen van zijn gemeente.
De gemeenteraad beslist zelf – in een besloten vergadering – over de voordracht van een kandidaat.  Foto: © Peter Denekamp

Heeft Henk Jan Meijer zelf ook wat te zeggen?

Daar kunnen we kort over zijn: Nee. Maar hij is natuurlijk wel geraadpleegd door de opstellers van het profiel. Ook Loco-burgemeester en wethouder René de Heer en de gemeentesecretaris (de hoogste ambtenaar van de gemeente) zijn als adviseur betrokken bij de profielschets. Maar ze hebben geen van drieën een stem in de benoeming.

En al die lijstjes dan?

Alexander Pechtold, Arie Slob, René de Heer, Martijn Dadema (huidige burgemeester van Raalte) en nog veel meer namen zien we al voorbijkomen. Maar de waarheid is dat niemand het weet. Al die genoemde namen kunnen best kandidaat zijn, maar zullen dat nooit hardop zeggen. Want stel je voor dat je toch niet past in het profiel. Of dat je het net niet wordt. Dan moet je dus nog wel weer door kunnen in je oude functie. Daarom valt de hele procedure dus ook onder strikte geheimhouding en is de gemeenteraad waarin wordt gedebatteerd over de kandidaten geheel achter gesloten deuren.

Zelf solliciteren

Het kan natuurlijk dat je zelf denkt: ik ben precies geschikt voor die burgemeesterspost. Kijk dan eens naar onderstaand filmpje over hoe je een burgemeester kan worden van “de Uitlegfabriek”.

Wil je precies op de hoogte blijven van het hele proces? Kijk dan ook eens op de speciale pagina over de opvolging op de site van de gemeente Zwolle

Gerelateerde artikelen

Back to top button