Hoe succesvol is CRUKS?
De Nederlandse gokmarkt werd in 2021 gelegaliseerd en heeft in de voorbije jaren een opmerkelijke transformatie ondergaan, van een volledig ongereguleerde gokmarkt naar een transparante en bloeiende entertainmentsector. Een van de belangrijkste instrumenten die onze Nederlandse Kansspelautoriteit heeft opgesteld om onze legale gokmarkt in goede banen te leiden is het CRUKS, het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen.
Dit register maakt deel uit van de bredere Wet Kansspelen op Afstand (KOA), waarmee de Nederlandse gokmarkt werd gereguleerd. CRUKS stelt spelers in staat om zichzelf uit te sluiten (of verplicht en onvrijwillig te worden uitgesloten) van zowel fysieke casino’s als online gokplatforms met een Nederlandse vergunning.
Maar hoe succesvol is CRUKS in het bereiken van zijn doelen? Wat is het resultaat na een drietal jaren CRUKS? Hoe effectief is het, hoe presteert het systeem op verschillende vlakken, zoals het beschermen van spelers, het beperken van problematisch gokgedrag en de rol van aanbieders van kansspelen?
Bescherming van spelers
Een van de belangrijkste doelen van CRUKS is het beschermen van kwetsbare spelers, of die dat nu willen of niet. Nederlandse gokkers kunnen zich vrijwillig registreren in het systeem om zichzelf voor een bepaalde tijd uit te sluiten van deelname aan kansspelen. Ze kunnen ook onvrijwillig worden ingeschreven door derden, zoals door naasten, door het casino of door de Kansspelautoriteit. Deze “gokstop” kan variëren van een paar maanden tot meerdere jaren, afhankelijk van de situatie.
Sinds de invoering van CRUKS werd het systeem opgevoerd als een effectief middel om risicovol gokgedrag te verminderen. Uit cijfers blijkt dat duizenden mensen zich inderdaad hebben ingeschreven in het register. Het feit dat het voor spelers eenvoudig is om zichzelf uit te sluiten, heeft geleid tot een betere bescherming van kwetsbare groepen, of toch alleszins in theorie.
Verplicht maar niet toereikend
Dat gezegd zijnde, zijn er ook heel veel spelers die duidelijk niet tevreden zijn met dit systeem en het als een beperking op hun persoonlijke vrijheid ervaren. Talrijke Nederlandse gokkers willen niet dat de overheid zich bemoeit met hun persoonlijke gokgewoonten en ze willen al zeker niet in een nationaal register worden ingeschreven. Is het CRUKS effectief om deze spelers te beschermen tegen zichzelf, zelfs als ze dit niet willen?
Het antwoord is een volmondig “neen”, want Nederlandse spelers die ofwel in CRUKS staan ingeschreven en toch willen gokken, ofwel gewoon proactief niets met dit systeem te maken willen hebben, kunnen gewoon bij buitenlandse goksites spelen. Deze online casinos zonder CRUKS worden dan ook steeds populairder in Nederland. Joren Verdoes, redacteur bij Techopedia, geeft aan dat duizenden Nederlandse gokkers voor deze optie kiezen, voornamelijk dankzij de hogere bonussen, een groter spelaanbod en aanzienlijk meer persoonlijke vrijheid in vergelijking met volledig Nederlandse casino’s.
Het is belangrijk om op te merken dat deze casino’s zonder CRUKS niet noodzakelijk onveilig zijn, want de meeste ervan beschikken wel over een betrouwbare licentie van een gerespecteerde internationale gokautoriteit, waardoor je er ook van een hoog niveau van consumentenbescherming en een aangename speelervaring kan genieten (maar dan met minder beperkingen).
Deelname van casino’s
Een ander cruciaal element voor het succes van CRUKS is dat alle gokaanbieders in Nederland, zowel fysieke casino’s als online platforms, wettelijk verplicht zijn om het systeem te gebruiken, als ze over een licentie van de Kansspelautoriteit beschikken.
Deelname aan het CRUKS is dus geen keuze, een casino met een Nederlandse vergunning moet verplicht controleren of elke speler in het CRUKS staat geregistreerd, voordat die toegang krijgt tot gokdiensten. Dit voorkomt dat uitgesloten spelers simpelweg naar een andere Nederlandse aanbieder overstappen.
Het zorgt er uiteraard ook voor dat het aanzienlijk langer duurt om een account aan te maken en te beginnen gokken bij een vergund Nederlands casino dan bij een goksite zonder CRUKS.
Deze verplichte deelname heeft wel een grote bijdrage geleverd aan de effectiviteit van het systeem. Bovendien zijn de casino’s zelf verantwoordelijk voor de naleving van de regels en kunnen ze zware boetes krijgen als ze spelers toegang verlenen die geregistreerd staan in CRUKS.
