Verslag: Zwolse gemeenteraad in debat over de Zwartewaterzone

Zwolle – De gemeenteraad van Zwolle was op maandagavond acht april bij elkaar om te debatteren over het gebiedsontwikkelingsplan Zwartewaterzone.

De Zwarte Waterzone is het gebied aan de Holtenbroekerdijk, tussen de Holtenbroekerbrug en de Mastenbroekerbrug. Begin 2019 heeft de gemeenteraad de visie voor het gebied vastgesteld. De gemeenteraad heeft vervolgens in 2021 ingestemd met het stedenbouwkundig ontwikkelplan. In het stedenbouwkundig ontwikkelplan staat de verdere uitwerking van de plannen voor het gebied.

Vanwege de veranderende marktomstandigheden kan de Ontwikkelcombinatie de huidige plannen voor de Zwarte Waterzone niet uitvoeren. De gemeenteraad van Zwolle is via bijgevoegde raadsbrief geïnformeerd dat er binnenkort een pas op de plaats gemaakt met de gebiedsontwikkeling Zwarte Waterzone. Het terrein van Triferto wordt samen met Dijkzicht de komende jaren eerst ingezet voor het Dijkversterkingsproject Stadsdijken Zwolle.

Nu de vraag voorligt hoe de gemeente met de Zwarte Waterzone verder wil en een deel van de zone de komende 3 jaar wordt ingezet voor de dijkversterking, wil het college de tijd benutten voor een heroriëntatie op de gehele herontwikkeling. De gemeenteraad kan deze avond haar mening geven.

Slechte acties en dure plannen

De SP trapt af met haar bijdrage, en betoogt dat in 2018 al de gebiedsvisie is vastgesteld. Jaren van slechte acties en dure plannen volgden. Ook de inzichten over buitendijks bouwen veranderden. Voor maximale winsten voor projectontwikkelaars werd gekozen voor hoogbouw. Nu is het tijd voor nieuwe kaders, zegt deze partij. Daarmee bedoelt zij dat de gemeente sterker moet gaan trekken aan de plannen. Zij overweegt een motie daarover.

De VVD wil vooral een aantrekelijk Holtenbroek met de plannen, maar de uitdaging om woningen te produceren hier blijft groot. Zij vraagt zich af of het aantal woningen in de doelstelling wel wordt gehaald. Zet het falen van deze plannen niet een extra druk voor een uitleglocatie?  De fractie blijft het gebied zien als plek waar wonen en water samen komt. Zij hoopt dat er ook mogelijkheden zijn om deelgebieden gefaseerd aan te pakken, en zo in de richting van het oorspronkelijke plan te werken.

Waterwoningen

D66 ziet zoals al eerder grote kansen voor Holtenbroek in dit gebied. Er kan klimaatadaptief en natuurinclusief worden gebouwd. De schaarse ruimte moet goed worden benut. Wel vraagt zij zich af of buitendijks bouwen verstandig is, zij wil geen onverantwoorde risicos nemen. Er is nu een uitstel van drie jaar aangekondigd, daarin kan ruimte zijn voor nieuwe ideëen zoals waterwoningen. Ook vraagt de partij aandacht voor het geluidscontouren onderzoek van Voorst, dat grenst aan dit gebied. Dat onderzoek is al tien jaar oud en zou opnieuw moeten gebeuren.

De ChristenUnie hoopt dat het plan dat nu te duur is door de marktomstandigheden (bijvoorbeeld de oorlog in Oekraïne) misschien op een later moment toch in deze vorm doorgang kan vinden. Zij hoopt op toegankelijkheid en buitengeluk voor toekomstige bewoners. Een zorgvuldige uitwerking vindt zij van belang. Ook moet de participatie meer van de grond komen.

Natuurcorridor

De PvdD is mordicus tegen bouwen in dit gebied. Zij is blij dat de bouwplannen niet door gaan. Er is veel water in het gebied, en het is omringd met Natura2000 gebieden. In tijden van toenemende klimaatverandering vindt zij dat dit plan er überhaupt nooit had moeten komen. Hogere kosten zijn dan ook niet verbazingwekkend. Deze locatie zorgt voor hogere kosten, omdat er met veel meer zaken rekening moet worden gehouden. Het gebied zou als een mooi natuurgebied ontwikkeld kunnen worden met biodiversiteit en een corridor tot andere natuurgebieden.

Swollwacht denkt dat het nu bekend is door experts dat er meer klimaatextremen op ons af komen, en dat daarom het onverstandig en risicovol is om te bouwen op deze plek. Flexibiliteit van alle betrokkenen is daarbij belangrijk. Ook is het nodig om alle omwonenden te betrekken met participatie. Swollwacht blijft kritisch op de vervolgplannen.

Tussentijd

GroenLinks vindt dat Holtenbroek een mooie plek verdient, en dat het goed zou zijn om de wat verrommelde plek van de Zwartewaterzone te ontwikkelen. De partij snapt echter dat dat nu niet kan. Zij vindt het goed dat het waterschap het nu gebruikt als bouwdepot, maar misschien kan in de tussentijd aan het overgebleven gebied gewerkt worden, vraagt zij zich af. GroenLinks kan goed leven met de extra tijd die het college vraagt voor de heroriëntering.

Het CDA zegt dat zij het niet duidelijk vindt waarom de heroriëntatie nodig is. Zij wil weten in hoeverre de verschillende rapporten en plannen zich tot elkaar verhouden. Zij wil weten of het toch mogelijk is of blijft om hier woningen te realiseren. Ook vraagt zij zich af waarvoor het budget voor de heroriëntering wordt gebruikt. Hoe kunnen we 10.000 woningen in 2030 halen wanneer we nu niet de schop in de grond kunnen zetten, vraagt zij de wethouder.

Illustrerend

De PvdA komt met een persoonlijke anekdote over wonen op een terp, en dat het overstromen daarvan in de tijd enorm vaker voorkomt. Dat is illustrerend voor de situatie in Zwolle, denkt deze partij. Zij sluit zich aan bij de betogen van de SP en het CDA. Wanneer we veel willen bouwen, moeten we kijken naar de prijs, op de huidige manier kan het niet, zegt de PvdA fractie. Zij wil zo breed mogelijke kaders voor de ontwikkeling van het gebied. Alle opties voor het gebied moeten worden open gelaten.

Reactie wethouder Gerdien Rots

Wethouder Rots ziet dat sommige fracties tevreden zijn met het niet-doorgaan van de plannen, anderen teleurgesteld. Zij vindt het zelf ontzettend jammer dat de plannen niet door kunnen gaan. Holtenbroek verdient een prachtig uitloopgebied, zegt zij. Het gebied is nu deels versteend, en dat is jammer. Het bouwen op deze plek is ingewikkeld, omdat het buitendijks is, er zijn veel extra maatregelen voor nodig. Echter, zegt de wethouder, in Zwolle zijn veel meer plekken buitendijks, zelfs de hele binnenstad.

De businesscase voor deze plek is ongunstig, maar wat kan wel, vraagt de wethouder zich af. Het gebruik als bouwdepot voor de dijkversterking past daar in. Ruimte voor heroriëntering is nu geboden. Goede participatie hoort daarbij. Er komen gesprekken met marktpartijen, en men gaat met elkaar kijken naar nieuwe mogelijkheden.

Leven met water is iets waarmee iedereen moet leren omgaan. Al jarenlang wordt in de stad rekening gehouden met klimaatadaptatie en water. De gemeente wil alleen bouwen onder de hoogse standaarden voor veiligheid en dergelijke.