Zwolle – Onze GGD is dit jaar 50 jaar een regionale GGD. In 1974 ontstond de districts geneeskundige – en gezondheidsdienst Zwolle en omgeving (DGGD). In 1988 werd de GGD onderdeel van de Regio IJssel-Vecht. En sinds 2009 zijn we GGD IJsselland. Al 50 jaar werkt de regionale GGD voor en samen met gemeenten aan publieke gezondheid in de regio.
Ontstaan van onze GGD
Gemeentelijke GGD’en bestaan al langer. De eerste gemeentelijke GGD’en ontstonden al in de jaren ‘20 van de vorige eeuw. Maar de wethouder toen vond dat Zwolle, met nog geen 40.000 inwoners “zich de weelde van een dergelijke dienst niet kon veroorloven.” Pas veel later, in 1950 stemden B&W van Zwolle in met oprichting van een GGD in Zwolle. Met toen al herkenbare taken zoals schoolartsendienst en voorkoming en bestrijding van besmettelijke ziekten.
In 1974 ontstond De districts geneeskundige- en gezondheidsdienst Zwolle en omgeving (DGGD) uit de GGD Zwolle. In dat jaar sloten de gemeenten Avereest, Dalfsen, Genemuiden, Gramsbergen, Hardenberg, Hasselt, Hattem, Heino, Kampen, Nieuwleusen, Ommen, Staphorst, Wijhe, IJsselmuiden, Zwartsluis en Zwolle een gemeenschappelijke regeling. De aanleiding tot het ombouwen van de GGD Zwolle tot DGGD was de Wet op het Ambulancevervoer van 23 april 1971. De verantwoordelijkheid voor het ambulancevervoer werd voortaan gelegd bij de gemeentebesturen. Bovengenoemde 16 gemeenten delegeerden deze verantwoordelijkheid aan de DGGD.
Taken DGGD in de beginjaren
De taken van DGGD waren in de beginjaren (jaren ’70) onder andere ambulancevervoer, algemene gezondheidszorg, lijkschouw, vaccinaties, schoolgeneeskundig toezicht, logopedie en bedrijfsgeneeskundige zorg voor gemeenten. Later (jaren ’80) kwamen daar taken bij zoals epidemiologie en voorlichting, jeugdtandzorg, rampenbestrijding, bevolkingsonderzoeken, geslachtsziektenbestrijding, tuberculose en medische milieukunde.
Taken
In 1983 werd door de Kamer vastgelegd welke taken de basisgezondheidsdienst moesten verrichten:
Verwerven van op epidemiologische analyse gebaseerd inzicht in de gezondheidssituatie van de bevolking
Bestrijden van infectieziekten
Verrichten van sanitaire controle en ander technisch-hygiënische zorg
Bevorderen van maatregelen op het gebied van de hygiëne en de psychohygiëne
Verrichten van werkzaamheden in het kader van de collectief gerichte zorg ten behoeven van jeugdigen en andere risicogroepen
Adviseren aan besturen van gemeenten (en provincies) inzake de volksgezondheid
Van DGGD naar GGD Regio IJssel-Vecht naar GGD IJsselland
In 1988 is de gemeenschappelijke regeling van de DGGD Zwolle e.o. opgeheven en geïntegreerd in de gemeenschappelijke regeling van de Regio IJssel-Vecht. De naam veranderde hiermee ook naar GGD regio IJssel-Vecht. Deze naam gaf – volgens de bedenkers – een betere geografische herkenbaarheid, was korter en publicitair aantrekkelijker.
In 2009 was de start van GGD IJsselland. De Regio IJssel-Vecht hield op te bestaan. En de GGD werd weer een zelfstandige organisatie: GGD IJsselland. Een nieuwe naam, want ook het werkgebied veranderde. Hattem en Heerde gingen bij regio Gelre-IJssel horen en Deventer bij onze regio. De reden voor de wijziging is zodat het werkgebied overeenkomt met hulpverleningsdiensten als brandweer en politie.
Werken aan publieke gezondheid
Medewerkers van GGD IJsselland en haar voorlopers GGD Regio IJssel-Vecht en DGGD werken aan publieke gezondheid in de regio. En het werk van de GGD doet er toe! De Ambulancezorg valt in onze regio al lang niet meer onder de GGD. Maar wel bijvoorbeeld de Jeugdgezondheidszorg die we bieden via consultatiebureaus bij inwoners in de buurt. De GGD ziet vrijwel alle kinderen in de regio en helpt hen en hun ouders bij gezond opvoeden en opgroeien. Of denk aan seksuele gezondheid, in de jaren ’80 van de vorige eeuw was de dreigende AIDS-epidemie belangrijk voor de taken van de GGD. Of bijvoorbeeld infectieziektebestrijding.
De GGD had tijdens de coronapandemie een cruciale rol bij het grootschalige testen en vaccineren. Maar infectieziekten voorkomen doet ze ook op kleinere schaal, denk aan de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma of bij grotere of kleinere uitbraken van infectieziekten zoals de Mexicaanse griep of mazelen. Of Maatschappelijke zorg: ons bemoeizorgteam VIA bestaat recent 25 jaar en zet zich in voor mensen die vastlopen, maar geen hulp vragen. Ook dit is een van de taken van de GGD. Werken aan publieke gezondheid is heel breed. Dat doet ze nu 50 jaar in regionaal verband, en doet ze graag nog heel veel jaren.
Actueel: bezuinigingen op pandemische paraatheid
In dit bericht wil de GGD niet alleen terugkijken, maar ook vooruit kijken. Maar met Prinsjesdag voor de deur, gaat dat helaas gepaard met zorgen. Het nieuwe regeerprogramma benoemt namelijk weliswaar de dreiging van een pandemie en de noodzaak van adequate voorbereidingen en versterking van de weerbaarheid van overheid, bedrijven en burgers. Maar het kabinet kiest desalniettemin voor bezuinigingen op de paraatheid voor gezondheidscrises. En dat is onverantwoord.
André Rouvoet, voorzitter GGD GHOR Nederland: “Bezuinigen op pandemische paraatheid is als het slopen van de dijken terwijl de storm op komst is. Het is onuitlegbaar dat het kabinet, na de lessen van de coronapandemie, tóch kiest voor deze onverantwoorde besparing op onze gezondheid en veiligheid”. Lees het hele bericht op de website van GGD GHOR Nederland.
